At-Çek Tekniği 3 : Sahte Balıklar

Ülkemizde sahte (yapay) balıklar , 1963'te kurulan ve uzun yıllardır bu sektörde tekel pozisyonunda ve rakipsiz olan Fin menşeili Rapala markasından dolayı , tıpkı Selpak ve Frisbee örneklerinde olduğu gibi, markanın ürün adı yerine geçmesiyle rapala olarak adlandırıldı. Şu an çoğu amatör Rapala'nın bir marka ismi olduğunu bilse de bu eski alışkanlığa bilerek devam ediyor. 

Kısaca değinmek gerekirse ve renk faktörünü dışarıda bırakırsak, sahte balıklar hedef balığın yüzdüğü ve avlandığı derinliklere göre üretilirler. Bazı sahteler su üstünde çeşitli aksiyonlar yaparak (su püskürtme, ses çıkararak kafa atma gibi) kullanılırken bazı sahteler de gaga yapıları sayesinde çeşitli derinliklerde kullanılırlar. 

  1 - SU ÜSTÜ SAHTELER  

Su üstü sahteler adından da anlaşıldığı üzere su yüzeyinde avlanan balıklara yönelik kullanılan, gagasız sahte balıklardır. Sabah çok erken saatlerde iyi verim sağlarlar. Genel anlamda kullanılan iki çeşit su üstü sahtesi vardır ve bunların ağızları gerekli aksiyonu yapabilmeleri açısından farklı yapıdadır.

Bu aksiyonlardan ilki  WTD (Walk The Dog) aksiyonudur. Sahte balık, su üstünde çekilirken kamış tutma noktasından sallanarak (uca doğru titretilerek) balığın zig-zag çizmesi, suya kafa vurması ve dolayısıyla da dikkat çekmesi sağlanır. Burada dikkat edilmesi gereken husus , sahteye doğru bir takip olması durumunda heyecana kapılarak aksiyonun kesilmemesi gerektiğidir. Diğer bir önemli bir ayrıntı ise çok yumuşak aksiyonlu kamışlar ile WTD aksiyonunu vermenin zor olacağıdır.

İkinci olarak "popping" yani su sıçratma aksiyonu vardır. Bunun için kullanılması gereken su üstü sahtelere "popper" ismi verilir. Popper sahteler, avcı balıkların dikkatini çekecek şekilde su üzerinde sert hareketlerle su sıçratarak ve kabarcık yaparak çekilirler. Ağız yapıları içbükey ya da iç bükeye yakınlıkta düzdür. Bu tipte bir sahte kullanırken sert aksiyonlu bir kamış kullanmak gerekir çünkü sahtenin içbükey ağız yapısı su fışkırtmak için suya çarparak kamışa mukavemet gösterecektir.

  2 - BATARLI SAHTELER  

Sahip oldukları gaga yapısının yarattığı hidrodinamik sayesinde, gaga yapısına göre çeşitli derinliklere batarak yüzen sahtelerdir. Sığ Batarlı (0-30cm) , Orta Batarlı (30-200cm) ve Derin Batarlı(200cm+) olarak 3 gruba ayrılırlar. Sığ batarlı sahteler genellikle kıyıya doğru sokularak yemlik balık arayan avcılar için kullanılır. Orta batarlı sahteler orta derinlikteki avcılar için kullanılırken derin batarlı sahteler ise dipteki yırtıcıları kandırmaya yöneliktir.


   SAHTE BALIKLARLA İLGİLİ BAZI BİLGİLER   
Sahtelerimizi satın alırken kutuların üzerinde sahteye ait bazı özelliklerin belirtildiğini görürüz. İlk olarak sahtenin ağırlığına bakılarak (8gr, 12gr, 18gr vs) spin kamışımız için ne kadar uygun olduğu irdelenmelidir. İlgilendiğimiz sahtenin gaga yapısından anlayamazsak kutunun üzerinde yazan değerlerden hangi derinlikte yüzdüğünü anlayabiliriz.  Genellikle derinlik santimetre cinsinden yazar 0-20 cm vs). Bunun dışında kutuların üzerinde floating (yüzen) , suspending (askıda kalan) ya da sinking (batan) şeklinde İngilizce ibareler vardır. Bu ibarelerden, sahteyi çekmeyi bıraktığınızda sahtenin yüzeye doğru çıkacağını, aynı derinlikte asılı kalacağını veya giderek batacağını anlayabiliriz.

DEVAMI

At-Çek Tekniği 2 : Makina ve Misina Seçimi

At-çek tekniğinde makina seçimi de en az kamış seçimi kadar önemlidir. Unutulmamalıdır ki balık avı yaparken doğru malzeme kombinasyonu avımızı çok daha verimli kılacaktır. 

  MAKİNA SEÇİMİ ve MİSİNA KONUSU  

Eğer yine kamışta olduğu gibi kalite-bütçe ikilemini bir kenara atarsak at-çek tekniği için kullanacağımız makinayı belirleyen faktörler;  boyut, devir hızı, sarım oranı ve ağırlık olmalıdır. Çok kaliteli ürünler kullanmak kamış seçiminde çok elzem olmasa da aynı şeyi daha kompleks bir yapısı olan, rulman ve dişlilerden oluşan makinalar için söyleyemeyiz. Makina seçimi yaparken bütçemiz oranında bilindik ve güvenilir markalara yönelmek, hem malzemelerin daha uzun ömürlü olmasını sağlayacak hem de avlarımızda bizi yarı yolda bırakmayacak bir makina almamızı sağlayacak ve bu sebeple bizim yararımıza olacaktır.

Makina Boyutu : Makina boyutu genellikle 10 ile 100 arasında değişmekle birlikte , makina kafasının çapını yani kalibresini ifade eder. Bu büyüklük doğal olarak makinanın ağırlığını ve sarım oranını da yakından ilgilendirir. At-çek tekniği için genel olarak 25' - 40' kalibrelik küçük ama güçlü makinalar önerilir.

Devir Hızı : Makina kolunu 1 tur çevirdiğimizde makina kafasının kaç tur döneceğini gösterir. Örneğin makinamızda 4.6:1 gibi bir ifade varsa, makina kolunu 1 kez çevirdiğimizde makina kafasının 4.6 tur döndüğünü ifade eder. Makina sarım oranı ile çoğu kez karıştırılmaktadır. Hedef balığa ve kullanılacak sahte çeşidine göre belirlenmesi sağlıklı olacaktır. Örneğin su üstü sahteler kullanılacaksa yüksek devir hızı daha olumlu sonuçlar verecektir. 5.0:1 ve 5'e (4.8:1 gibi) yakın devirlerde makinalar spin avı için daha uygundur.

Sarım Oranı : Makina kolunu 1 tur çevirdiğimizde makinanın sardığı misina uzunluğunu ifade eden orandır. 

Ağırlık : Tıpkı spin kamış seçiminde olduğu gibi makina seçiminde de ağırlık önemli bir faktördür. Hafif bir kamışı uygun olan hafif bir makina ile kombine etmemiz daha önce değindiğimiz gibi erken yorulmamızı engelleyecek ve daha verimli bir av yapmamıza imkan tanıyacaktır.

Tüm bu konuların dışında makinada kullanacağımız malzemenin misina ya da örgü olup olmaması da makina tercihinde önemlidir. Bazı makina markaların bazı modelleri örgü ile daha uyumluyken (Shimano) , bazı markalar ise örgü kullanacak amatör avcılara tavsiye edilmemektedir (Okuma). Bunun sebebi makina kalitesinin düşük olmasından değil, makina kılavuzunun örgüye uygun olup olmamasından kaynaklanmaktadır.


At-çek tekniğine yeni başlayan bir amatör monoflament misina ile başlamalı, daha sonra tecrübe kazandıkça örgü ipe geçmelidir. Örgü tercihinde pahalı olsa da bilindik markaların 8 kat örgülü ürünleri çok daha sağlam olacaktır. 

DEVAMI

At-Çek Tekniği 1 : Kamış Seçimi

Spinning, ülkemizde genel olarak kullanılan ismiyle ise "at-çek" tekniği  tüm dünyada uzun yıllardır, "predator" yani yırtıcı balıkların avlanılmasında kullanılan bir tekniktir. Tekniğin uygulanması esnasında, seçimine dikkat etmemiz gereken dört çeşit malzeme vardır. Bunlar kamış, makina, misina ve kullanacağımız sahte'dir.

At-çek tekniğinde ilk olarak makina ve kamış seçimine çok dikkat etmelidir. "Herhangi bir makina - kamış kombinasyonu kullanarak at-çek avı yapabilir miyiz?" Evet yapılabilir ancak gerekli özelliklerde malzeme kombinasyonu kullanamazsak avdan verim alamaz, en önemlisi de sağlık problemlerine yol açabiliriz. 

  KAMIŞ SEÇİMİ  

Eğer bütçe-kalite ikilemini bir kenara bırakırsak ; kamış seçiminde dikkat edeceğimiz noktalar ; kamışın atar değeri, aksiyonu, uzunluğu ve ağırlığıdır.

Peki bu özelliklere neye göre karar vermemiz gerekiyor? 

Atar Değeri : Kamışın atar değerine karar verirken göz önünde bulundurmamız gereken tek faktör, hedef balık veya balıklarımızı avlarken kullanacağımız sahte balıkların ortalama ağırlığıdır. Eğer ortalama olarak 15-20 gramlık sahteler kullanıyor isek ortalama olarak 10-30 gr atar değerine sahip spin kamışları tercih etmeliyiz. Örneğimizdeki gibi 10-30 gr atarlı bir kamışla ortalama olarak 15-20 gr ağırlığındaki sahteleri verimli kullanabilirken, 5 gramlık bir sahteyi hafif olduğu için atmakta sıkıntı yaşar, 45 gramlık bir sahteyi atarken ise kamışı kırma riskiyle karşılaşabiliriz.

Kamış Aksiyonu : Spin kamışlar UL (Ultra Light = Çok Hafif) , L (Light = Hafif) , ML (Medium Light = Orta Hafif) , M (Medium = Orta) , MH (Medium Hard = Orta Sert) , H (Hard = Sert) ve UH (Ultra Hard = Çok Sert) şeklinde aksiyon değerlerine sahiptir. Bunlar aynı zamanda Slow (Yavaş), Medium (Orta) ve Fast (Hızlı) olarak da gösterilebilir. Bu değerler kamışın atar değerine bağlı olarak , kamışın bükülme
esnekliği ve yumuşaklığı ile ilgilidir. Özellikle önceden belirlediğimiz ve kullanacağımız sahte aksiyonları var ise kamışın aksiyonu dikkate alınmalıdır, alınmaz ise o aksiyonu yapmak imkansız hale gelmez ancak oldukça yorucu ve zor hale gelebilir, bu da avımızı kötü yönde etkileyecektir.

Kamış Uzunluğu : Verimli olarak kullanılabilen spin kamış boyları 2.10m ile 3.30m arasında değişmekle birlikte, satın alacağımız spin kamışın uzunluğuna karar verirken öncelikli olarak göz önünde bulunduracağımız faktör , balık avı yapacağımız avlak (mera) yapısı olmalıdır. Eğer kayalık bir merada ve kayaların üzerinden atış yapıyor isek, bulunduğumuz yüksekliğe göre 2.70m ile 3.30m arasında bir kamış tercih etmeliyiz. Yok eğer bir kumsaldan atış yapıyor isek 2.10m - 2.70m arasında bir kamış tercih edebiliriz.

Kamış Ağırlığı : Kamış ağırlığı bence spin kamış seçerken dikkat etmemiz gereken en önemli noktadır. Bu teknikte sürekli at-çek yaparak sahteyi suyla buluşturmamız ve aksiyon vermemiz gerektiğinden dolayı gereğinden fazla ağırlığa sahip bir spin kamış biziz çabuk yoracak, sürdürmemiz gereken ava erken son vermemize neden olacaktır.

DEVAMI